GROOT FORMAAT TÜRMCHENUHR MET KWARTIERSLAGWERK Ca. 1600 Duitsland

M&R204

GROOT FORMAAT RENAISSANCE TÜRMCHENUHR MET KWARTIERSLAGWERK
Circa 1600
Duitsland

Uurwerk
Het uurwerk is opgebouwd tussen messing stijlen, waartussen drie treinen geplaatst zijn. Het geheel wordt aangedreven door drie veren in messing veertonnen, het gaandwerk via snek met ketting, dat is uitgevoerd met spillengang en balans. Het door een sluitschijf geregelde uurslagwerk geeft de uren voluit op een bel met een zwaardere toon aan, terwijl het eveneens door een sluitschijf geregelde kwartierslagwerk de kwartieren op een bel van lichtere toon aangeeft. Ten slotte is de klok voorzien van wekkerwerk.

Wijzerplaat
Op de wijzerplaat aan de voorzijde zijn twee zilveren cijferringen aangebracht. De bovenste heeft Romeinse uurcijfers en halfuurverdeling. De tijd wordt aangegeven door een uitgezaagde geblauwd stalen uurwijzer. Achter deze wijzer bevindt zich een verguld messing wekkerschijf met Arabische cijfers 1-12, die in het centrum sierlijk is gegraveerd. De wektijd wordt aangegeven door de staart van de wijzer. Onder deze cijferring is een klein zilveren wijzerplaatje aangebracht, voorzien van Romeinse cijfers I-IIII voor de kwartieren, die worden aangeduid met een eveneens uitgezaagde geblauwd stalen wijzer. In het centrum van de kwartierring zijn sierlijke motieven gegraveerd. Aan de achterzijde van de klok bevinden zich nog twee kleine zilveren cijferringen voor de slagwerkindicaties, beide met een geblauwd stalen wijzertje. De rechtse cijferring met Arabische cijfers 1-12 dient voor de aanduiding van het laatst geslagen uur en de linker voor de kwartieren.

Kast
De ruim geproportioneerde, vuurverguld koperen en messing uurwerkkast rust op vier kussenvormige verguld messing pootjes. De kast is rondom rijk gegraveerd en gedreven met bloem- en krulmotieven en heeft aan twee kanten uitneembare zijpanelen die toegang geven tot het uurwerk. De vier gladde hoekpilaren hebben strakke kapitelen en basementen. De vier hoeken van de bovenplaat worden versierd door een fraaie gestileerde pinakel in de vorm van een vaas op een sokkel. De opbouw aan de bovenzijde bestaat uit drie verdiepingen, bestaande uit twee ajourgezaagde cilindrische belhuizen (klankgaten), de onderste voor de uurbel en de bovenste voor de kwartierbel. De eerste verdieping wordt als het ware gestut door ajourgezaagde en gegraveerde frets. Er zijn op elke verdieping pinakels aangebracht, terwijl het geheel bekroond wordt door een bolvormige pinakel met obelisk.

Gangduur een etmaal

Hoogte 51 cm.
Breedte 24 cm.
Diepte 24 cm.

Literatuur: Vergelijkbare klokken zijn te vinden in
-Klaus Maurice, Die Deutsche Räderuhr, Band II, p. 26, fig. 120 – 144.